Ze had met haar vriend een succesvol online marketing bedrijf in Zuid-Afrika en woonde daar in een villa aan het strand. Maar de nuchtere Friezin Tineke Zwart kreeg steeds meer het gevoel dat ze de droom van anderen leefde. Dus besloot ze in 2017 om alles op te geven, terug te keren naar Nederland en opnieuw te beginnen. Op háár manier. Inmiddels is ze een succesvolle online marketing & businesscoach met ‘een passie voor menselijk gedrag’. In de StemPodcast gaat ze de diepte in en ontdekt ze hoe het gezin waaruit zij komt, haar stemklank heeft bepaald en hoe persoonlijke groei die klank heeft veranderd.
• Beluister de aflevering van de StemPodcast met Tineke Zwart op Spotify, of op andere platforms.
Alles is mindset
Haar passie voor menselijk gedrag ontstond al in haar jonge jaren, toen ze zich begon af te vragen waarom haar ouders, met hun totaal verschillende karakters, hun levens met elkaar deelden. “Ik was 14 en ik weet nog dat het me fascineerde dat mijn vader altijd super blij en optimistisch was. En dat mijn moeder heel anders naar bepaalde dingen kon kijken. Wat meer naar het negatieve. Dat die twee dus eigenlijk in dezelfde omgeving leven, dezelfde kinderen hebben, alles hetzelfde. En toch zo anders in het leven staan. Daar komt bij dat ik al op jonge leeftijd bezig was met zwemmen op hoog niveau. En mijn trainer zei altijd: ‘Mindset, mindset. Alles is mindset’. Als kind begreep ik daar niets van. Maar soms merkte ik inderdaad dat als ik op een bepaalde manier dácht, dat ik dan beter presteerde. Zo is bij mij de gedachte ontstaan dat menselijk gedrag heel beïnvloedbaar is. En van daaruit is een soort van passie ontstaan.”
Beschermende rol, overpresteren
Tineke komt uit een gezin met drie kinderen. Ze heeft twee jongere zussen. Die hadden meer aandacht nodig dan zij, en dat is iets wat haar heeft gevormd. “Ik moest gewoon een beetje voor mezelf zorgen en wilde niet te veel aandacht opeisen. Maar natuurlijk wíl je als kind wél die aandacht. Dus ging ik heel erg overpresteren. Met alles. Ook bijvoorbeeld met het zwemmen. Ik was het kind dat steeds de beste wilde zijn. Wat dat betreft was ik een beetje irritant. Verder was ik een heel makkelijk kind. Ik regelde mijn eigen dingetjes.” Haar passie voor menselijk gedrag werd door die rol in het gezin nog meer gevoed. “Ik werd altijd heel boos als mensen iets negatiefs over mijn zusjes zeiden. Later ging ik me afvragen waaróm me dat zo raakte. Ik denk dat dat kwam doordat ik in die beschermende rol zat. Zo van: mijn zusjes hebben iets meer hulp nodig, dus ik moet ze beschermen.”
Overtuigingen
Gedurende het interview merk je aan Tineke dat ze heel goed naar zichzelf kan kijken, naar haar binnenwereld. “Ik ben op een gegeven moment ook een beetje de moederrol gaan overnemen. Ik vertelde mezelf dat ik sterk moest zijn, alles moest dragen en niet echt over mezelf hoefde te praten. Dat heeft me later ook wel een beetje achtervolgd, want daardoor ontstonden overtuigingen als ‘met mij mag het nooit slecht gaan’ en ‘als ik een keer om hulp vraag, is dat irritant’. Maar ik heb dat nu achter me gelaten. Tegelijkertijd is het nog steeds mijn kracht.”
Dienende en vragende toon
Alles is mindset, zei Tineke’s zwemtrainer altijd. En die mindset hoor je terug in de stemklank. Misschien wel de belangrijkste vraag in mijn stempowercoachings is ‘Waarom klink je zoals je klinkt?’. Dat gaat vaak terug op het gezin waar je uit komt. Tineke’s stem klinkt dienend en vragend, en je hoort ook terug dat ze altijd haar best doet. Daardoor drukt ze te veel op haar stembanden, waardoor ze bij langere calls of gesprekken een beetje hees wordt. Ik leg haar uit dat de stemklank het topje van de ijsberg is, en dat die ijsberg je verhaal is, waar je vandaan komt, hoe je gevormd bent. Als je dat verband ziet, als je weet waarom je klinkt zoals je klinkt, dan kun je dat loslaten als jouw stemklank je niet dient. Dan ga je vanzelf anders klinken en spreken, dichter bij wie je werkelijk bent. Daardoor gaan mensen contact met je voelen en ga je ze ráken. Dat gaat je betere resultaten opleveren, want mensen gelóven je.
Verandering stemklank door jezelf te helen
“Supermooi”, zegt Tineke. “En wat ik nu ineens begrijp, is waarom mijn stem toch best wel veranderd is de afgelopen jaren. De basis van mijn stem is nog heel erg vanuit het kind. Maar ik merk ook dat ik heel veel andere tonen heb kunnen aannemen. Dus dat ik nu bijvoorbeeld in staat ben om af en toe met een hardere stem te praten. Dat ik bijvoorbeeld iemand ervan langs geef. Zo van: ‘Joh, hou jezelf niet voor de gek!! Wat ben je aan het doen?!’ Die versie van mijn stem, die was er nooit. Die is echt van de afgelopen jaren. Dus ik denk: hoe meer je jezelf heelt, op bepaalde vlakken, hoe meer je stem ook verandert.”
Te veel in je hoofd: monotoon spreken
Tineke heeft vaak presentatietrainingen gevolgd, waar ze leerde te ‘spelen’ met haar stem. “Want de hele tijd op dezelfde manier praten, luistert niet zo fijn natuurlijk. Dus daar leerde ik bijvoorbeeld om in toon te variëren. Maar doordat ik me er toen zo bewust van werd, ging ik de hele tijd op mijn stem letten. Daar werd ik een beetje gek van.” Heel herkenbaar. Ik leg haar uit dat als je op die manier naar jezelf gaat luisteren en je klank min of meer geforceerd probeert te veranderen, dat je dan heel erg in je hoofd gaat zitten. Daardoor gebeurt het tegenovergestelde van wat je wil: je gaat juist heel monotoon klinken, waardoor je al snel de aandacht verliest. En belangrijker: als je in je hoofd zit, zit je niet in je gevoel. Dus maak je geen contact. Terwijl dat toch de bedoeling is van spreken: contact maken.
Anders klinken door belemmerende overtuigingen los te laten
Bewust met je klank variëren is ‘van buiten naar binnen’ werken. Wie mij een beetje kent, weet dat ik daar geen fan van ben. Stempoweren is juist andersom, ‘van binnen naar buiten’: je klank wordt gestuurd door gedachten en overtuigingen die je vaak niet dienen. Als je je daar bewust van wordt en je kunt ze loslaten, dan ga je anders klinken en spreken. Veel meer vanuit je gevoel en in het nu. Dan komt die variatie, die melodie in je stem, vanzelf.
Vertrouwen winnen door authentiek te zijn
Naarmate het gesprek vordert, blijkt dat Tineke meer op dat spoor zit dan ze zelf misschien denkt. “Ik ben sowieso heel veel bezig met persoonlijke ontwikkeling. En ik merk dat mijn stem ook daardoor verandert.” En over het verschil tussen ‘in je hoofd zitten’ en ‘in je gevoel zitten’, zegt ze: “Ik krijg vaak van mijn klanten de vraag: ‘Tien, ik ga een webinar geven. Wat moet ik allemaal zeggen?’ En dan zeg ik tegenwoordig heel vaak: ‘Ik kan het helemaal voorkauwen, maar dat gaat jou geen succesvol webinar opleveren. Waar het om gaat, is dat jij de meest authentieke versie van jezelf bent. En dat wat jij zegt, in lijn is met wat je gelooft, met wat je daadwerkelijk doet, met je lichaamshouding. Dat je stem klopt met wat je daadwerkelijk vindt. Dan is er iets in het onderbewuste van je kijkers dat zegt dat je te vertrouwen bent’. Wij mensen zijn wat dat betreft zo slim. We hebben alles door, maar we kunnen er niet altijd de woorden aan geven. Fascinerend.”
Presenteren zónder voorbereiding
Vanuit gevoel en vertrouwen ontstaan de mooiste dingen. Inmiddels geeft Tineke presentaties zónder voorbereiding. Dat zou je next level kunnen noemen. “Wat ik dan vaak doe, is even connecten met de groep. Gewoon vragen: ‘Jongens, kennen jullie me al een beetje?’ Hoe zit het met dit? Hoe zit het met dat?’ En het dan gewoon naar boven laten komen. Het laten gebeuren. Dan krijg je echt magische sessies, meestal. Dat kost wel tijd. Niet iedereen kan dat direct. Maar op een gegeven moment kun je het loslaten.”
• Beluister de aflevering van de StemPodcast met Tineke Zwart op Spotify, of op andere platforms.
Naschrift: deze podcast is van 2022. Dit artikel is een recente, zo tijdloos mogelijke bewerking van het interview.
